...και οι ποιητές τι χρειάζονται σε έναν μικρόψυχο καιρό; Φρήντριχ Χαιντερλιν

Ένα εξαιρετικό κείμενο του Κ. Καναβούρη απο την "ΑΥΓΗ'

Xαρούμενο τραγούδι

Κάθομαι και ακούω το χαρούμενο τραγούδι του τρόμου από τη Μέρκελ, τον Σαρκοζί και τους ομοίους τους εις βάρος της χώρας μου, εις βάρος των ανθρώπων της, δηλαδή. Και ακούω το χαρούμενο τραγούδι του τρόμου από τον Βενιζέλο, τον Σαμαρά, τον πρόεδρο του ΣΕΒ και τα πρόθυμα σκυλιά τους που τόσο εύκολα γαβγίζουν τους άλλους όσο πρόθυμα γλείφουν τα χέρια των αφεντικών τους. Κάθομαι και ακούω το χαρούμενο τραγούδι του τρόμου του Ρεν, του Τόμσεν και του Άσμουσεν μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που τόσο δουλικά δοξολογείται μέσα στην καθ' ημάς εκκλησία αυτού του δουλοπρεπούς -στην πλειοψηφία του- κοινοβουλίου και του εκφασισμένου υπουργικού συμβουλίου, που καταδέχεται, όντας εκλεγμένο από τον λαό, να βρίσκεται υπό τας διαταγάς ενός δοτού πρωθυπουργού, σ' αυτή την ιδιότυπη χούντα των τραπεζών.

(Κατά παρέκβαση, επειδή έχουν περάσει μέρες, αλλά δεν μου δόθηκε άλλη ευκαιρία να σχολιάσω την πρωθυπουργική δήλωση -που ξεπέρασε σε ταμπεραμέντο ακόμη και την προεδρική τοιαύτη του αγαθού πρεσβύτη- μετά την αισχρή παρέλαση προς τιμήν, υποτίθεται, της κορυφαίας στιγμής που γέννησε το σύγχρονο ελληνικό κράτος: ουδέποτε υπήρξε γελοιωδέστερη δήλωση. Ο άνθρωπος αυτός, αυτό το σκιάχτρο των τραπεζών, που τον έβαλαν να παριστάνει τον πρωθυπουργό ενός ανεξάρτητου κράτους, απέδειξε ότι δικαίως κατέχει τη θέση αυτή. Απέδειξε ότι, εκτός των αριθμών, ουδέν αισθάνεται, με ουδέν συγκινείται, ουδέν γνωρίζει και είναι απομειωμένης -σε βαθμό αναπηρίας- συναισθηματικής ευστροφίας. Ένα μηχάνημα που ψέλλιζε τα ακατονόμαστα, τα ακαταλόγιστα και τα τερατωδώς δύσμορφα χωρίς καν υποψία για το πού βρίσκεται και τι λέει. Ένα ομιλών μηχάνημα).

Όλοι αυτοί, λοιπόν, και τόσοι άλλοι είναι που τραγουδούν το χαρούμενο τραγούδι του τρόμου. Όλοι αυτοί οι εξωγήινοι κάτοικοι, που λες και βρέθηκαν εδώ εκτός χρόνου (και εκτός θεμελιώδους νόμου, εδώ που τα λέμε) από κάποιο σκοτεινό πλανήτη των αριθμών, όπου δεν κατοικούν όντα ανθρώπινα, αλλά οντότητες αριθμών, που πολλαπλασιάζονται ενδογαμικά μεταξύ τους, με όλα τα θλιβερά αποτελέσματα της ενδογαμίας. Α, ναι, και με κάτι ψυχανώμαλα τέκνα που προέρχονται από διασταύρωση αριθμών με πληροφορίες.

Είναι μεγάλο το τραγούδι τους. Κατακλύζει τα πάντα. Δεν πείθει. Επιβάλλει τον τρόμο της χαράς του. Τον τρόμο της χαράς του εναντίον των άλλων, εννοείται, των ανυπεράσπιστων και εύκολων θυμάτων. Είναι σαν τον χαρούμενο τρόμο του φασισμού, που και στον καιρό του λίγοι το είχαν ακούσει στην αρχή και λίγοι τον είχαν στηλιτεύσει, πληρώνοντας φυσικά τα επίχειρα της ακοής τους.

Ένας απ' αυτούς ήταν και ο μεγάλος συγγραφέας Γιόζεφ Ροτ (ας θυμηθούμε το θρυλικό "Εμβατήριο Ραντέσκυ", που από το 1922 ήταν από τους πρώτους που στηλίτευσαν τον Χίτλερ, ασκώντας -Εβραίος ο ίδιος- κριτική στη συμβιβαστική στάση της Εβραϊκής Κοινότητας. Αποτέλεσμα; Στις 30 Ιανουαρίου του 1933, ημέρα που ο Χίτλερ αναγορεύεται καγκελάριος του Ράιχ, ο Ροτ μεταναστεύει οριστικά στο Παρίσι, όπου πεθαίνει το 1939.

Μια που μιλάμε λοιπόν για το χαρούμενο τραγούδι του τρόμου, ας δούμε τι λέει ο Γιόζεφ Ροτ για το τραγούδι σε ένα γράμμα του στον εκδότη Γκούσταβ Κιπενχώυερ με αφορμή τα γενέθλια των πενήντα χρόνων του (εκδ. Άγρα): "Η μητέρα μου ήταν Εβραία, από ρίζα δυνατή, γήινη, σλάβικη. Συχνά τραγουδούσε ουκρανικά τραγούδια, επειδή ήταν πολύ δυστυχισμένη. (Και στον τόπο μου μόνο οι δυστυχισμένοι τραγουδούν, όχι οι ευτυχισμένοι όπως στις χώρες της Δύσης. Γι' αυτό τα τραγούδια της Ανατολής είναι πιο όμορφα και, λίγη ανθρωπιά να 'χει όποιος τ' ακούει, αναλύεται σε δάκρυα)".

Αυτό λέω να κάνουμε κι εμείς, καθώς βουίζει στ' αυτιά μας το χαρούμενο τραγούδι αυτού του φρόνιμου φασισμού των αριθμών και του ανίκανου σώματος για χορό: δείτε τον παράταιρο Παπαδήμο και θα καταλάβετε τι εννοώ. Όχι, δεν είναι δικός μας αυτός ο κατάδικος καιρός που τον παρουσιάζουν ως αλήθεια, δηλαδή τραγουδισμένη και γι' αυτό χορευτική (με ρυθμό της ύπαρξης, θέλω να πω) πραγματικότητα.

Υπάρχει και το δικό μας τραγούδι. Το τραγούδι της ανθρωπιάς και της χορευμένης εμπειρίας και της χορευμένης στιχουργικής της εύφορης λύπης. Και είναι ωραίο τραγούδι. Βηματισμένο. Μπορεί να γεωμετρήσει τον τόπο και να τον ποτίσει μ' αυτή την ανθιστάμενη (και γι' αυτό ανθεκτική) λύπη προκειμένου να γεωργηθεί σκληρά το κοπιώδες αποτέλεσμα: Ένα ακόμα τραγούδι που θα είναι δικό μας, γιατί θα ξέρει να κάνει αρμένισμα τη λύπη και έδαφος το άξιον εστί σ' ένα αναίτιο δάκρυ "παιδιών που κοιτάζονται και δεν μιλιούνται".

Για τα παιδιά μας πρόκειται: Ας μην τ' αφήσουμε στα χέρια τους. Ας μην αφήσουμε τα παιδιά μας μέσα στις σιωπηλές παρελάσεις των χαρούμενων τραγουδιών τους. Των χαρούμενων τραγουδιών της κερδώας φρίκης. Επείγει, λοιπόν, να πάμε στις νότες. Και να τις βάλουμε σαν λύπες τη μια δίπλα στην άλλη. Αυτό ο Μότσαρτ το ονόμαζε μουσική.